Pytania to pikuś
Podstawowy szyk zdania w niderlandzkim już znasz. Bez problemu opowiesz o swoich codziennych czynnościach znając także czas teraźniejszy. Ale czy wiesz jak zadać pytanie? jeśli jeszcze nie, to po lekturze tego postu będzie to dla Ciebie pikuś. Bo tworzenie prostych pytań w języku niderlandzkim to jest pikuś. Zapraszam.
Dwa rodzaje pytań
W większości języków występują 2 rodzaje pytań:
- zamknięte, na które odpowiadamy: tak / nie, np.: Czy zjadłeś dziś obiad? – Tak/Nie.
- i otwarte, w odpowiedzi na które podajemy szczegóły. O której chcesz się spotkać? – O 10.00.
Tworząc pytania zamknięte w niderlandzkim stosujemy inwersję, czyli zmianę kolejności części zdania. W tym przypadku czasownik wędruje na sam początek zdania, np.:
Jeździmy do pracy rowerem. We fietsen naar werk.
Czy jeździmy do pracy rowerem? – Fietsen we naar werk?
Reszta zdania pozostaje bez zmian: czyli dalej jest podmiot (rzeczownik – wykonawca), ewentualne dopełnienie podmiotu oraz okoliczniki. I oto prawie cała magia. Piszę „prawie”, gdyż jest jedna kwestia związana z pisownią o której należy pamiętać.
Gdy pytamy o 2. osobę liczby pojedynczej: je/jij, w wymowie powstaje zbitka: t+j (fitst| je). Ponieważ wymowa takiej zbitki jest trudna i w efekcie powstaje nieestetyczny dźwięk zbliżony do polskiego „ć”, zarówno w pisowni jak i w wymowie w tym konkretnym przypadku czasownik gubi „t” wynikające z odmiany do 2. osoby liczby pojedynczej. Ale tylko w tym jednym przypadku!
Fiets je naar werk? – Czy jeździsz do pracy rowerem?
Pytania otwarte z kolei, rozpoczynają się słówkiem pytającym i dają możliwość szerszej odpowiedzi.
Wie (kto) loopt om de hoek? Mijn vader loopt daar.
Waarom (dlaczego) loopt hij zo trag? Hij loopt zo trag omdat zijn been pijn doet.
Waar(gdzie) werkt hij ? Hij werkt in Utrecht.
Hoe (jak) komt hij naar huis ? Hij komt naar huis met de tram.
Welke (który: de-woorden) tram neemt hij ? Hij neemt de tram naar Utrecht direct.
Wat (co) doet hij op de tram? Hij leest een boek op de tram.
Welk (który: het-woorden) boek leest hij? Hij leest een boek over architektuur.
Wanneer (kiedy) komt hij thuis ? Hij komt thuis om 6u.
Dodatkowo pytanie otwarte możemy oczywiście tworzyć słówkiem hoe – jak? i odpowiednim przymiotnikiem:
hoe + adjectief
Hoeveel kost een ticket naar Amsterdam? Een ticket kost 45 euro.
Hoever is Amsterdam vanuit Antwerpen ? Vanuit Antwerpen is Amsterdam 167 km.
Hoelang duurt de rit ? De rit duurt 2,5 uur.
Hoe laat vertrekt de trein? De trein vertrekt om 17u30.
!Let op! Zwróć uwagę, że w przypadku hoe laat oraz hoe vroeg, hoe groot, hoe klein, hoe hoog, hoe breed, hoe smal, hoe dik słówka piszemy oddzielnie!
Teraz możesz śmiało pytać po niderlandzku o co tylko zechcesz. O co zapytasz najpierw?
