Rodzaj po niderlandzku
Czy rodzajnik niderlandzki spędza Ci sen z powiek? Nawet jeśli tak jest, to zupełnie niepotrzebnie. W tym poście przybliżam Ci kilka prostych zasad, które pozwolą Ci rozpoznać ogromną część rodzajników na podstawie budowy rzeczownika. Zapraszam do lektury.
W języku niderlandzkim występują 3 rodzaje gramatyczne: męski (mannelijk), żeński (vrouwelijk) oraz nijaki (onzijdig). Występuje tu jednak pewne uproszczenie. Zarówno rodzaj męski jak i żeński wyrażone są tym samym rodzajnikiem. Osobny rodzajnik ma zatem tylko rodzaj nieokreślony.
Rodzajniki oraz rodzaje gramatyczne wyglądają zatem tak:
męski / żeński = de
de man
de vrouw
de kat
de tafel
de hezondheid
nijaki = het
het huis
het bier
het verschil
Rodzajnik de występuje w 2/3 niderlandzkich rzeczowników. Są również pewne zasady, które ułatwiają zapamiętanie, które rzeczowniki mają rodzajnik de, a które het. Oto one.
Co i jak? Gdzie który rodzajnik
Rodzajnik de (zazwyczaj) mają rzeczowniki, które:
- kończą się na: –heid, -nis, -st, -de, -te, -ij, -ie, -iek, -schap, -teit:
de vereniging, de bakkerij, de politie, de dame, de moeilijkheid
- kończą się na: -el, -er:
de tafel, de beker - oznaczają osoby:
de bakker, de vrouw, de ambtenares - oznaczają nazwy owoców, warzyw, roślin:
de aardappel, de peer, de kool - oznaczają nazwy rzek i szczytów górskich:
de Kilimanjaro, de Schelde, de Maas - zawsze w licznie mnogiej:
de peren, de katten, de mannen, de vrouwen, de huizen
Rodzajnik het (zazwyczaj) mają rzeczowniki, które:
- zaczynają się na: be-, ge-, ver-, ont- (o ile nie kończą się na końcówkę rzeczownika de):
het gevaar, het verhaal, het ontzag, het beslag - kończą się na: –isme, -ment, -um:
het museum, het communisme, het momentum - zaczynają i kończą się na ge-…-te:
het gebergte - oznaczają: języki, metale, kierunki świata oraz dyscypliny sportu:
het Nederlands, het goud, het Oosten, het voetbal - oznaczają budynki i budowle:
het theater, het huis, het station - są zdrobnieniami – kończą się na -je:
het meisje - są rzeczownikami odczasownikowymi:
het leren, het leven, het praten
Zasady zasadami, ale…
… jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, co do tego, którego rodzajnika użyć, sprawdź w słowniku. Za rzeczownikiem znajdziesz symbole: (m), (v) lub (o). (m) oraz (v) to rodzaj męski oraz żeński, te rzeczowniki mają zatem rodzajnik de. (o) oznacza rodzaj nijak, czyli het.
Niektóre słowniki podają tylko rodzaj nijaki. Jeżeli zatem przy słowie nie ma żadnego określenia rodzaju gramatycznego, oznacza to, że jest nim de.
Jestem pewna, że teraz określanie właściwego rodzaju i poprawne go stosowanie będzie dla Ciebie dużo prostsze. Zapraszam na kolejne posty gramatyczne. Już wkrótce artykuł o liczbie mnogiej.
